Dom Pomocy Społecznej w Kozarzach jest jednostką organizacyjną Powiatu Wysokomazowieckiego. Posiada 114 miejsc. Aktualnie w Domu przebywa 115 mieszkańców. W roku bieżącym ubyło 10 mieszkańców: 9 osób zmarło i jedna została przeniesiona do innej placówki. Od kilku lat środki finansowe wydatkowane są na zadania, które są wliczane do kosztu utrzymania mieszkańca, dzięki czemu średni koszt utrzymania systematycznie wzrasta. W 2016 r. został ustalony w wysokości 2.966,45 zł. Pomimo tego, jest to jeden z niższych kosztów utrzymania w województwie. Odpłatność
w takiej wysokości dotyczy 58 mieszkańców, pozostałych 57 mieszkańców finansowanych jest na starych zasadach, czyli z dotacji przekazywanej przez Podlaski Urząd Wojewódzki w wysokości 2.225 zł miesięcznie na jednego mieszkańca. Dotacja ta jest zmienna i w roku bieżącym wzrosła o 85 zł, pomimo że koszt utrzymania mieszkańca wzrósł o ponad 200 zł.
Mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej w Kozarzach są w przedziale wiekowym od 19 do 83 lat. Z ogólnej liczby mieszkańców 79 jest upośledzonych umysłowo, a 36 chorych psychicznie. Z tego względu, 61 mieszkańców jest ubezwłasnowolnionych, a 15 ma ustanowionych kuratorów. Ustanowienie opiekunów i kuratorów jest konieczne dla prowadzenia spraw tych mieszkańców, którzy nie są w stanie kierować swoim postępowaniem. Z ogólnej liczby mieszkańców tylko kilka osób samodzielnie wykonuje czynności codzienne, pozostali wymagają częściowej lub całkowitej pomocy przy wykonywaniu czynności codziennych.
Dom świadczy mieszkańcom zakres usług zgodny ze standardami określonymi
w rozporządzeniu w sprawie domów pomocy społecznej, a w szczególności zapewnia potrzeby bytowe, opiekuńcze i wspomagające. W roku bieżącym kontynuowano działania w zakresie podnoszenia standardów funkcjonowania Domu, przede wszystkim tych ukierunkowanych bezpośrednio na mieszkańców, ale również tych dotyczących poprawy warunków bytowych.
Głównym zadaniem Domu jest zapewnienie mieszkańcom godnego życia
i kompleksowej opieki, podnoszenie sprawności i samodzielności, a także stwarzanie jak najlepszych warunków i domowej atmosfery. Opiekę lekarską nad mieszkańcami Domu sprawuje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej i lekarz psychiatra. Wiek i stan zdrowia mieszkańców wymagają częstych wizyt lekarskich, nie tylko u lekarzy przyjmujących pacjentów na terenie Domu, ale również u innych lekarzy specjalistów. W bieżącym roku było hospitalizowanych 24 mieszkańców w szpitalach w Wysokiem Mazowieckiem, Choroszczy, Łomży i Hajnówce. Dom organizuje mieszkańcom wizyty u lekarzy specjalistów, organizuje transport do i ze szpitala, a także zapewnia zakup leków. Na leki mieszkańców w skali roku wydaje się w granicach 35 tys. zł.
Bezpośrednią opiekę nad mieszkańcami sprawuje 47 pracowników Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego, zatrudnionych na 44 i ¼ etatu. Wymagany rozporządzeniem wskaźnik zatrudnienia w wysokości 0,5 na jednego mieszkańca, Dom uzyskuje przy uwzględnieniu 13 wolontariuszy.
Dom funkcjonuje w oparciu o indywidualne plany wsparcia, które opracowywane są oddzielnie dla każdego mieszkańca. Zespół pracowników opracowując Indywidualny Plan Wsparcia Mieszkańca dokonuje oceny stanu zdrowia i sprawności psychofizycznej, określa działania dotyczące rozwoju psycho-fizyczno-społecznego, oraz działania zmierzające do adaptacji, aktywizacji i zaspokojenia indywidualnych potrzeb mieszkańca. W trakcie pobytu mieszkańca w Domu, plany co pół roku podlegają weryfikacji, która ma na celu podsumowanie dotychczasowej pracy z mieszkańcem oraz ocenę stopnia realizacji założonych celów.
Zmiany przepisów nałożyły na placówkę obowiązek prowadzenia od 2016 roku zajęć rehabilitacji społecznej, czyli dodatkowych działań wspierających uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Polega to na prowadzeniu kilkunastu treningów terapeutycznych, lecz oprócz bezpośredniej pracy z mieszkańcem wymagane jest prowadzenie obszernej dokumentacji. Zadanie to dodatkowo obciąża wszystkich pracowników Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego pracą typowo administracyjną.
Bezpośrednia praca z mieszkańcami Domu Pomocy Społecznej w Kozarzach kwalifikowana jest jako praca o szczególnym charakterze. I pomimo, że cześć pracowników nigdy nie skorzysta z możliwości przejścia na emeryturę pomostową, gdyż nie pracowało w szczególnych warunkach przed 1999 r., to Dom obowiązany jest odprowadzać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych w wysokości 1,5 % od wynagrodzeń tych pracowników. Jest to koszt około 20 tys. zł rocznie. Ponadto szczególny charakter pracy, wymagający szczególnej odpowiedzialności i sprawności psychofizycznej, jest istotnym powodem braku chętnych do pracy bezpośrednio
z mieszkańcami.
Stan zdrowia i wiek mieszkańców wymaga prowadzenia systematycznej rehabilitacji leczniczej. Ponad 90 mieszkańców korzysta z kinezyterapii, fizykoterapii oraz różnych form aktywności ruchowej. Z uwagi na profil Domu, największe efekty rehabilitacyjne uzyskuje się stosując program zajęć przygotowany w oparciu o indywidualne potrzeby
i predyspozycje mieszkańców. Dom posiada dobrze wyposażoną pracownię rehabilitacji oraz salę do ćwiczeń. Stale podejmowane są działania mające na celu poprawę aktywności oraz sprawności fizycznej mieszkańców. W bieżącym roku zakupiono rower magnetyczny oraz pozyskano nieodpłatnie sprzęt rehabilitacyjny i ortopedyczny o wartości ponad 13 tys. zł. Były to głównie chodziki inwalidzkie, toalety przenośne, kule i elektryczny podnośnik.
W Domu prowadzone są różne formy działań terapeutycznych, dostosowanych do możliwości, predyspozycji i zainteresowań mieszkańców. Udział w zajęciach jest dobrowolny, lecz personel Domu organizuje mieszkańcom czas wolny proponując różnorodne formy zajęć. Oprócz prowadzonych już zajęć rękodzieła, plastycznych, kulinarnych, muzykoterapii i biblioterapii, wprowadzane są nowe formy terapii. W roku bieżącym uruchomiono pracownię wizażu oraz uatrakcyjniono zajęcia przyrodnicze, wprowadzając nowe formy zajęć zgodnie z zainteresowaniami mieszkańców. Zakupiono mieszkańcom króliki miniaturki, papużki faliste i chomika bengalskiego. Mieszkańcy opiekują się również innymi zwierzętami: mają pieska, kotki oraz kolorowe rybki
w stawie. Żywe zwierzęta sprawiają mieszkańcom wiele radości. Podopieczni chętnie się
z nimi bawią, obserwują, a nawet opiekują i dokarmiają. Prowadzona jest również terapia przez pracę, ale ta forma nie cieszy się zainteresowaniem mieszkańców. W bieżącym roku przeprowadzono we własnym zakresie, kompleksowy remont sal terapii zajęciowej za kwotę 12,8 tys. zł. Ułożono nowe panele podłogowe na powierzchni 133 m2 , zakupiono nowe meble i drobne elementy wyposażenia. Dzięki temu wydzielono trzy pracownie: dydaktyczno-przyrodniczą, rękodzieła oraz salę informatyczną z punktem bibliotecznym.
Oprócz zajęć terapeutycznych Dom Pomocy Społecznej w Kozarzach organizuje swoim mieszkańcom działalność kulturalno-oświatową. Pracownicy Domu podejmują szereg działań, aby uprzyjemnić mieszkańcom pobyt w placówce. Organizowane są święta i inne uroczystości na terenie Domu oraz wycieczki i wyjazdy na imprezy kulturalne.
W bieżącym roku sprawniejsi mieszkańcy byli na wycieczkach w Augustowie, warszawskim ZOO, Krzyżewie oraz w Piasecznie, gdzie podróżowali kolejką wąskotorową. Kilkakrotnie byli w kinie w Siedlcach i w Białymstoku. Mieszkańcy uczestniczą w różnych festynach, imprezach i targach organizowanych na terenie gminy
i powiatu, a także w wielu imprezach organizowanych przez inne domy pomocy społecznej z naszego regionu. Uczestniczyli w „Spotkaniach z satyrą i humorem”
w Czerewkach, w Turnieju Sportowym w Łomży, w Olimpiadzie Integracyjnej
w Tykocinie, w Plenerze Malarskim w Garbarach, w „Kalamburach” w Jałówce,
w Turnieju Sportowo-Rekreacyjnym w Białymstoku oraz w Biesiadzie Artystycznej
w Ołdakach. Dom nawiązał współpracę z Biblioteką Miejską w Bielsku Podlaskim, gdzie mieszkańcy gościli z występem artystycznym. Podopieczni przygotowują różne przedstawienia i prezentują je pozostałym mieszkańcom oraz w innych domach pomocy społecznej. Mieszkańcom zorganizowano Jasełka w wykonaniu dzieci z Przedszkola
w Ciechanowcu. We wrześniu w Domu Pomocy Społecznej w Kozarzach odbył się kolejny Przegląd Zespołów Artystycznych Osób Niepełnosprawnych, który dla mieszkańców jest wielkim wydarzeniem. Na organizację imprezy pozyskano od sponsorów darowizny na kwotę 4.600 zł. Mieszkańcy bardzo lubią wszelkiego rodzaju imprezy i wyjazdy, dlatego organizuje się wiele atrakcji na terenie Domu i wyjazdów rekreacyjnych. Organizowane są imieniny i urodziny mieszkańców, tłusty czwartek, Dzień Kobiet, Dzień Babci. W sposób szczególny przygotowywane są spotkania świąteczne. Organizowane są ogniska i grille pod wiatą, zajęcia i zabawy sportowo-rekreacyjne w przyległym lesie, sprzątanie Świata, topienie Marzanny, powitanie jesieni i wiele innych. Organizowane są wyjazdy na targi do Ciechanowca, na zakupy do Biedronki, na lody, do McDonald´sa, a także do lasu na jagody i grzyby. Ta sfera działalności Domu, mieszkańcom podoba się najbardziej, dlatego organizowanych jest tak dużo różnorodnych spotkań, imprez i wyjazdów, pomimo że wymaga to wiele pracy i zaangażowania pracowników.
Oprócz działalności opiekuńczej i wspomagającej, równolegle prowadzone są działania zapewniające odpowiedni poziom warunków bytowych. Dom zapewnia mieszkańcom wszelkie usługi bytowe na wysokim poziomie, począwszy od bardzo dobrych warunków mieszkaniowych, poprzez odpowiednio kaloryczne wyżywienie, zapewnienie wymaganego asortymentu odzieży, zapewnienie czystości i porządku
w obiekcie, aż po estetyczne i ładnie zagospodarowane otoczenie Domu.
Dom dysponuje bardzo dobrze wyposażoną kuchnią i pralnią, co ma wpływ na wysoki poziom świadczonych usług w tym zakresie. Mieszkańcom przygotowywane są dwa zestawy posiłków do wyboru. W okresie 9 miesięcy wydano ponad 92 tysiące posiłków. Średnia dzienna stawka żywieniowa na jednego mieszkańca wyniosła 8,99 zł. Podobnie jak w latach poprzednich, Dom otrzymał nieodpłatnie owoce, warzywa i mleko, o łącznej wartości prawie 19 tys. zł. Podarowane owoce i warzywa w łącznej ilości 17.600 kg, to głównie jabłka, gruszki, pomidory, ogórki, brokuły i sałata. Otrzymane owoce wzbogaciły posiłki mieszkańców, a jednocześnie obniżyły koszty żywienia.
Dom obowiązany jest zapewnić mieszkańcom nie posiadającym środków finansowych odzież oraz rzeczy codziennego użytku. W bieżącym roku zakupiono pościel, kołdry, poduszki, koce, odzież, bieliznę i obuwie za kwotę 7.345 zł.
Istotnym elementem funkcjonowania Domu jest utrzymanie czystości i porządku oraz systematyczna dezynfekcja wszelkich pomieszczeń i urządzeń. W tym celu zakupywane są atestowane środki czystości, zakupiono odkurzacz piorący oraz dwa zestawy do mycia okien. Zakup środków czystości, środków piorących i pozostałe wydatki związane z utrzymaniem czystości i dezynfekcją wyniosły ponad 37 tys. zł. I mimo, że jest to oszczędna kwota, to pozwala na utrzymanie w czystości 114 mieszkańców i utrzymanie czystości w obiekcie o powierzchni prawie 4.100 m2.
W zakresie poprawy warunków mieszkaniowych kontynuowano prace remontowe wewnątrz budynku. Odnowiono kolejnych 16 pokoi mieszkalnych. Wymieniono
w pokojach mieszkańców 10 szt. drzwi na aluminiowe. Wymieniono 434 m² wykładziny na korytarzach oddziału II i IV, w 4 pokojach mieszkalnych i w dyżurce opiekunów. Koszt wykładziny obiektowej PVC homogenicznej wraz z wylewkami i ułożeniem to kwota 60 tys. zł. Przeprowadzono kapitalny remont łazienki i palarni, którą wyposażono
w automatyczną wentylację. Wymieniono zadaszenie prowadzące do pralni. Dla podniesienia standardu życia mieszkańców dwa pokoje wieloosobowe przedzielono ściankami i uzyskano cztery pokoje dwuosobowe i jeden jednoosobowy. W nowych pokojach zamontowano system przyzywowy i przeciwpożarowy. Ponadto
w pomieszczeniach doraźnej pomocy medycznej, dyżurce pielęgniarek i w pokoju pracowników socjalnych zamontowano klimatyzację. W celu poprawy opieki sprawowanej w godzinach nocnych zainstalowano elektroniczny system rejestracji pracy opiekunów. Wymieniono zniszczone 4 okna zewnętrzne, okna do wydawania posiłków
i zwrotu naczyń na kuchni. Zakupiono nowe tapczany i meble dla mieszkańców o wartości ponad 12 tys. zł oraz 40 krzeseł do kaplicy.
W 2016 roku dokonano przebudowy szybu windowego wraz z montażem nowej windy. Koszt inwestycji wyniósł 146.427 zł, z czego 70.000 zł dofinansował Oddział Podlaski PFRON w Białymstoku. Nowo zamontowana, pełnowymiarowa winda ułatwia prawidłowe funkcjonowanie Domu.
Kontynuowano również prace remontowe na zewnątrz budynku. Wykonano generalny remont podjazdu dla osób niepełnosprawnych i wejścia głównego do budynku. Na ścianach i posadzce ułożono płytki ceramiczne, a starą podsufitkę zastąpiono nową wykonaną z płyt drewnopodobnych. Zamontowano 10 lamp energooszczędnych oświetlających schody, włączanych automatycznie czujnikiem zmierzchowym. Na remont wejścia głównego wygospodarowano kwotę 28 tys. zł.
W dalszym ciągu kontynuowano działania w zakresie zagospodarowania i poprawy estetyki terenu wokół budynku DPS. We własnym zakresie wyplantowano i obsiano trawą około 800m² terenu, przełożono 160 m² chodnika oraz posadzono 15 szt. ozdobnych klonów. Aby otoczenie Domu było bardziej atrakcyjne dla mieszkańców i zachęcało do spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu, na wyplantowanej części działki ustawiono małą altankę w kształcie grzybka i zakupiono namiot ogrodowy.
Oprócz otrzymanego nieodpłatnie sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego, owoców i warzyw, darowizny na organizację Przeglądu, do budżetu Domu wpłynęło ponad 11 tys. zł z tytułu użyczenia domków wypoczynkowych.
W bieżącym roku Dom Pomocy Społecznej w Kozarzach kontrolowany był trzykrotnie przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku. Kontrole dotyczyły czystości i zgodności stanu faktycznego z obowiązującymi przepisami, poboru prób wody i kontroli z zakresu higieny żywności i żywienia. Żadna z kontroli nie wniosła uwag ani zastrzeżeń, pozytywnie oceniając funkcjonowanie placówki
w kontrolowanym zakresie.
Podstawowa działalność Domu koncentruje się na zapewnieniu mieszkańcom jak najlepszych warunków bytowych, dobrej opieki, rehabilitacji, terapii oraz zorganizowaniu podopiecznym różnorodnych form spędzania wolnego czasu. Wprowadzane są nowe formy terapii i zajęć rekreacyjnych. Również warunki życia mieszkańców ulegają systematycznej poprawie. Zapewnienie właściwego funkcjonowania Domu we wszystkich dziedzinach, wymaga nie tylko stałej i systematycznej pracy, dużo kreatywności
i zaangażowania, ale przede wszystkim codziennego nadzoru i dbałości o wszystkie obszary działalności Domu. Niektórzy mieszkańcy niszczą sprzęt i wyposażenie pomieszczeń, co również wymaga bieżących napraw. Istotne jest również sprawne zaplecze gospodarcze. Dom, oprócz własnej kuchni i pralni, posiada własne ujęcie i stację uzdatniania wody, oczyszczalnię ścieków, kotłownie olejową, piec parowy na potrzeby kuchni i wiele innych urządzeń technicznych, które muszą być sprawne, aby Dom mógł prawidłowo i bez zakłóceń funkcjonować.
Poziom, na jakim obecnie funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej w Kozarzach jest efektem rzetelnej pracy i zaangażowania wielu pracowników Domu, a fakt że w okresie kilku lat udało się podwyższyć standardy funkcjonowania Domu w zakresie usług bytowych, opiekuńczych i wspomagających, nie tylko cieszy, ale i mobilizuje do dalszej, efektywnej pracy.