Dom Pomocy Społecznej w Kozarzach jest jednostką organizacyjną Powiatu Wysokomazowieckiego. Przeznaczony jest dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie. Posiada 114 miejsc, które są wykorzystane. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca na 2015 r. został ustalony w wysokości 2.740,35 zł. Odpłatność w takiej wysokości dotyczy 51 mieszkańców, pozostałych 63 mieszkańców finansowanych jest na starych zasadach, czyli z dotacji przekazywanej przez Podlaski Urząd Wojewódzki w wysokości 2.042 zł miesięcznie na jednego mieszkańca, która jest zmienna i w roku bieżącym wzrosła tylko o 8 zł. W 2015 roku ubyło 6 mieszkańców: 4 osoby zmarło i 2 zostały przeniesione do innych placówek.
W Domu przebywa w 114 mieszkańców, w przedziale wiekowym od 23 do 82 lat. Ubezwłasnowolnionych całkowicie jest 61 osób, ubezwłasnowolnionych częściowo 2, a 17 mieszkańców ma ustanowionych kuratorów. Ustanowienie opiekunów i kuratorów pozwala na prowadzenie spraw tych mieszkańców, którzy nie są w stanie kierować swoim postępowaniem. 76 mieszkańców jest upośledzonych umysłowo, a 38 chorych psychicznie. Z ogólnej liczby mieszkańców tylko 8 osób samodzielnie wykonuje czynności codzienne, 65 osób wymaga częściowej pomocy i 41 wymaga całkowitej pomocy przy wykonywaniu czynności codziennych.
Dom funkcjonuje w oparciu o indywidualne plany wsparcia mieszkańców, które opracowywane są oddzielnie dla każdego mieszkańca, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i możliwości. Indywidualny Plan Wsparcia określa ocenę stanu zdrowia i sprawności psychofizycznej oraz działania dotyczące adaptacji i rozwoju psycho-fizyczno-społecznego mieszkańca. Indywidualne Plany Wsparcia Mieszkańca opracowywane są na okresy półroczne, po których podlegają ocenie i weryfikacji.
Głównym zadaniem Domu jest zapewnienie mieszkańcom godnego życia, opieki oraz podnoszenie ich sprawności i samodzielności. Opiekę lekarską nad mieszkańcami Domu sprawuje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej i lekarz psychiatra. Ze świadczeń innych lekarzy specjalistów mieszkańcy korzystają w ramach ubezpieczenia zdrowotnego w różnych poradniach. W bieżącym roku było hospitalizowanych 24 mieszkańców w szpitalach w Wysokiem Mazowieckiem, Choroszczy, Białymstoku, Łomży i Zambrowie.
Pensjonariusze Domu objęci są rehabilitacją leczniczą. Około 100 mieszkańców korzysta z kinezyterapii, fizykoterapii oraz różnych form aktywności ruchowej. Z uwagi na profil Domu, największe efekty rehabilitacyjne uzyskuje się stosując program zajęć przygotowany w oparciu o indywidualne potrzeby i predyspozycje mieszkańców. W celu poprawienia aktywności oraz sprawności fizycznej mieszkańców w bieżącym roku zakupiono: poręcze do nauki chodzenia, aparat do drenażu limfatycznego, elektrostymulator czterokanałowy, wioślarz, rowerek magnetyczny, podnośnik, ławeczkę do brzuszków, ławeczkę fitness masażer oraz łóżko do masażu. Wykonano remont pomieszczenia, w którym prowadzone są ćwiczenia ogólnousprawniające.
W Domu prowadzone są działania terapeutyczne, które mają na celu podnoszenie sprawności i samodzielności mieszkańców. Zajęcia terapeutyczne są dobrowolne, uwzględniają możliwości, predyspozycje i zainteresowania mieszkańców. Personel Domu organizuje czas wolny proponując różnorodne formy zajęć. Mieszkańcy uczestniczą w zajęciach rękodzieła, plastycznych, kulinarnych, przyrodniczych, muzykoterapii i biblioterapii z elementami dydaktyki. Dodatkowo prowadzona jest terapia przez pracę, jednak mieszkańcy niezbyt chętnie angażują się w jakiekolwiek prace. Pracownicy Domu świadczą pomoc dla mieszkańców w załatwianiu wszelkich spraw bieżących, osobistych itp.
Zadaniem Domu jest nie tylko zapewnienie potrzeb bytowych i opiekuńczych, ale również stworzenie jak najlepszych warunków i atmosfery aby mieszkańcy czuli się tutaj dobrze. Celem działalności Domu jest stworzenie mieszkańcom atmosfery domu rodzinnego poprzez m.in. działalność kulturalno-oświatową, a także utrzymywanie kontaktów z rodziną i społecznością lokalną. Aby uprzyjemnić pobyt w placówce, mieszkańcom organizowane są święta i inne uroczystości na terenie Domu oraz wycieczki i wyjazdy na imprezy kulturalne. W bieżącym roku sprawniejsi mieszkańcy byli na wycieczkach w Białowieży, warszawskim ZOO, Farmie Iluzji, nad rzeką Bug, w kinie i Białostockim Teatrze Lalek. Dwunastu mieszkańców było na kilkudniowym pobycie w Bukowinie Tatrzańskiej i Zakopanem. Ponadto mieszkańcy uczestniczyli w wielu imprezach na terenie Powiatu Wysokomazowieckiego oraz organizowanych przez inne Domy Pomocy Społecznej. Mieszkańcom organizowane są wyjazdy do rodziny i na groby bliskich.
W Domu Pomocy Społecznej w Kozarzach zatrudnionych jest 64 pracowników na 62 etatach, w tym 48 pracowników w zespole terapeutyczno-opiekuńczym (46 ½ etatu). Dwie osoby przebywają na urlopie wychowawczym i świadczeniu rehabilitacyjnym. Wymagany wskaźnik zatrudnienia w wysokości 0,5 na jednego mieszkańca, Dom uzyskuje przy uwzględnieniu 11 wolontariuszy. W bieżącym roku Dom otrzymał z Powiatowego Urzędu Pracy w Wysokiem Mazowieckiem refundację kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej. Zakupiono fabrycznie nowy magiel, regały na pościel, kosze na bieliznę, prasowalnicę oraz żelazka i deskę do prasowania. Za pośrednictwem Powiatowego Urzędu Pracy na wyposażenie tego stanowiska pozyskano 30.000 zł. ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W roku bieżącym zatrudniono 4 osoby w ramach prac interwencyjnych i 1 osoba odbyła staż.
Wyżywienie mieszkańców zapewnia 8 pracowników kuchni (7 ¾ etatu) w tym 1 osoba na urlopie macierzyńskim. W okresie 9 miesięcy wydano ponad 93 tysiące posiłków. Średnia dzienna stawka żywieniowa na jednego mieszkańca wynosi 9.01 zł. Zgodnie z przepisami mieszkańcom przygotowywane są dwa zestawy posiłków do wyboru. Rosyjskie embargo na polskie owoce i warzywa oraz informacje w mediach o biodegradacji i możliwości przekazywania owoców i warzyw instytucjom charytatywnym, zachęciły do poszukiwania chętnych do przekazania owoców i warzyw dla naszej placówki. Działania skierowane do gospodarstw sadowniczych oraz organizacji społecznych przyniosły rezultaty. Do chwili obecnej udało się pozyskać 27.107 kg jabłek, 600 kg pomidorów, 1.000 kg kapusty oraz 630 kg gruszek o łącznej wartości 28.388 zł. Mamy dalsze zapewnienia o kolejnych darowiznach.
Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie domów pomocy społecznej placówka zobowiązana jest zapewnić mieszkańcom nie posiadającym środków finansowych odzież oraz rzeczy codziennego użytku. W roku bieżącym udało się zakupić w Agencji Rezerw Materiałowych po bardzo korzystnych cenach 500 szt. prześcieradeł, 300 szt. ręczników bawełnianych oraz 500 szt. ręczników frotte, za kwotę 5.313 zł. Pozyskano w formie darowizny 40 sztuk materacy łóżkowych oraz bardzo dobry sprzęt rehabilitacyjny i ortopedyczny: łóżka elektryczne, materac przeciw odleżynowy, wózki inwalidzkie, kule i chodziki o wartości 57.875 zł.
Istotnym elementem funkcjonowania Domu jest utrzymanie porządku, czystości oraz systematyczna dezynfekcja wszelkich pomieszczeń. W celu poprawienia efektywności pracy pokojowych zakupiono zestaw do froterowania składający się z szorowarki, odkurzacza do zbierania wody i polerki, profesjonalny odkurzacz wodno-parowy, dwa wózki do segregacji czystej oraz brudnej pościeli i dwa wózki serwisowe o łącznej wartości 20.375,80 zł.
Dom zapewnia mieszkańcom potrzeby bytowe, opiekuńcze i wspomagające zgodnie ze standardami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej. Prowadzone w ostatnich latach działania w zakresie poprawy funkcjonowania Domu sprawiły, że standard usług świadczonych mieszkańcom znacznie się podwyższył. Podobnie jak w latach poprzednich, systematycznie inwestowano również w poprawę warunków bytowych. Kontynuowano prace remontowe wewnątrz budynku m.in.: odnowiono 11 pokoi mieszkalnych, wymieniono 214 m2 wykładziny na korytarzu oraz w 14 pokojach mieszkalnych, ułożono płytki podłogowe w 3 pomieszczeniach przeznaczonych do udzielania pomocy medycznej, zamontowano klimatyzację w dyżurce opiekunów i pielęgniarek. Na bieżąco wykonywane są naprawy i wymiana sprzętu oraz wyposażenia niszczonego przez mieszkańców. Dostosowując Dom do nowych przepisów przygotowano izolatkę, która jest wymagana w przypadku konieczności zastosowania przymusu bezpośredniego. Zakupiono i zamontowano drzwi oddzielające część mieszkalną od administracyjnej. Wymieniono i zamontowano 9 sztuk drzwi wewnętrznych oraz 2 sztuki drzwi zewnętrznych.
Kontynuowano prace remontowe na zewnątrz budynku: wykonano remont podjazdu dla osób niepełnosprawnych oraz wykonano opaski z kostki burkowej wraz z montażem nowych rynien i instalacji odprowadzających wodę wokół starego budynku i częściowo przy dużym obiekcie. W domkach wypoczynkowych zużyte termy zostały zamienione energooszczędnymi przepływowymi podgrzewaczami wody. Wymieniono około 250 żarówek na energooszczędne, co pozwoli obniżyć koszty energii elektrycznej. Po dwudziestu latach eksploatacji wymieniono złoże w stacji uzdatniania wody. Wymieniono ostatnią część starego ogrodzenia na panelowe o łącznej długości 168 mb, od strony lasu ogrodzono posesję siatką ocynkowaną na długości 430 mb. Poprawiono ciągi piesze, które zostały utwardzone kostką brukową o łącznej powierzchni 127,5 m2.
Kontynuowano działania w zakresie zagospodarowania i poprawy estetyki terenu wokół Domu. Zamontowano 21 lamp parkowych i 10 lamp oświetlających staw oraz wykonano oświetlenie pod wiatą. Utrzymanie porządku oraz pielęgnacja zieleni na tak dużym obszarze wymaga ciągłej i systematycznej pracy. W celu usprawnienia prac zakupiono samobieżną kosiarkę.
Wykonano kompleksowe zagospodarowanie terenu wokół starego budynku, który obecnie użyczony jest Stowarzyszeniu „Natura”. W ramach prac odnowiono dojścia do budynku, zamontowano lampy oświetleniowe oraz wyrównano teren, na którym zasiano trawę. Zamontowano na schodach barierki oraz posadzono wzdłuż chodników magnolie i tulipanowce
Wykonano projekt termomodernizacji budynku wraz z instalacją pomp ciepła i kolektorów słonecznych oraz projekt na przebudowę szybu windowego wraz z montażem windy na potrzeby osób niepełnosprawnych. Dom przygotowuje wniosek o dofinansowanie przebudowy szybu windowego ze środków PFRON. W przypadku otrzymania dofinansowania zadanie to może być realizowane w przyszłym roku.
W bieżącym roku Dom Pomocy Społecznej w Kozarzach kontrolowany był dwukrotnie przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku oraz dwukrotnie przez Państwową Inspekcję Pracy w Białymstoku. Żadna z kontroli nie wniosła uwag ani zastrzeżeń, pozytywnie oceniając funkcjonowanie placówki w kontrolowanym zakresie.
Działalność Domu Pomocy Społecznej w Kozarzach prowadzona jest w celu zapewnienia usług bytowych, opiekuńczych i wspomagających na jak najwyższym poziomie. Wszelkie działania związane z funkcjonowaniem Domu podejmowane są w celu dalszego podnoszenia standardów w zakresie świadczonych usług z uwzględnieniem potrzeb mieszkańców.